Het is heel simpel: je rijdt flats of je rijdt clicks. In XC-georiënteerde landen als Nederland en België ben je min of meer voorgeprogrammeerd om met klikpedalen te rijden. De keuze uit bijpassende schoenen is ook enorm. Toch zijn flat pedals aan een stevige opmars bezig en dat is met name te danken aan de komst van betere – dedicated – flat pedal schoenen. Bontrager is niet het eerste merk waaraan je denkt bij flat shoes, maar ze hebben een hele interessante schoen in hun collectie, de Bontrager Flatline, en die hebben we een paar maanden aan de tand gevoeld.
Hoewel ik als mountainbiker ben opgegroeid en opgevoed met klikpedalen, schroef ik de laatste jaren steeds vaker flat pedals op mijn (test)fietsen. Het grootste voordeel voor mij is dat ik niet meer het gevoel heb ‘opgesloten’ te zitten als ik over gladde boomwortels en tricky rotspartijen probeer te sturen. Alleen al de wetenschap dat ik mijn voeten in een split-second van het pedaal kan halen, geeft me net dat exta beetje vertrouwen om zonder problemen dat soort moeilijke passages te overwinnen. In de praktijk haal ik echter zelden of nooit mijn voet helemaal van het pedaal, maar juist het feit dat je je voeten net even iets kunt herplaatsen om een nieuwe balans te vinden, is genoeg to clear the gnarly bits!
Bij de keuze voor flat-pedal schoenen zijn er een aantal zaken belangrijk. Dat zijn wat ons betreft ook meteen de belangrijkste testcritera: grip, duurzaamheid, profiel, stijfheid en materiaal.
Grip
Omdat je nu eenmaal niet ingeklikt zit, is een goed ‘klevende’ zool uitermate belangrijk om voldoende grip op het pedaal te hebben. Goede en hoge pins in je pedaal helpen wel, maar een keiharde, grof geprofileerde zool heeft nog steeds geen grip op een pedaal met hoge, scherpe pins. Een merk als FiveTen heeft hier ooit de toon gezet met hun Stealth-zolen met karakteristiek noppenpatroon. Aan die superzachte zolen zitten natuurlijk ook nadelen zoals hoge slijtage en het feit dat je je voet bijna niet kunt corrigeren als je eenmaal op de pins staat (net als een klikpedaal). De Bontrager Flatline heeft een zool die niet superzacht is, maar wel zodanig meegeeft dat de pins ruim in de zool grijpen voor een stevige grip waarbij je met een goede pedaaltechniek een hele mooie ronde tred kunt rijden.
Duurzaamheid
Nadeel van een zeer zachte, klevende zool is dat hij snel slijt. Daarom zien we steeds meer zolen met een zacht en een harder gedeelte of combinatie van compounds zoals bijvoorbeeld de Vibram-zool die onder de Bontrager Flatline schoen zit. Dat verhoogt de levensduur van je schoen aanzienlijk en geeft toch een flinke hoeveel grip.
Zoolprofiel
Bij een flat pedal schoen heb je minder profiel nodig dan bij een normale mountainbikeschoen omdat vooral het contactvlak met het pedaal belangrijker is dan grip tijdens het lopen. Daarom wordt er vaak gebruikgemaakt van een zogenaamd inverted profile waarbij de onderzijde van de zool vlak is en het profiel als het ware ‘in’ de zool gesneden is. Bij de Bontrager Flatline zien we dat ook en waarbij er gekozen is voor een soort blokprofiel om water en vuil te kunnen afvoeren. Aan de neus en aan de hak zien we een geribbeld dwarsprofiel zodat je net even wat meer grip hebt als je onverhoopt toch een stukje moet lopen.
Stijfheid
Bij klikpedalen wil je eigenlijk altijd een zo stijf mogelijke zool om maximaal je kracht te kunnen overdragen op de pedalen. Bij flats ligt dat een beetje anders: uiteraard moet de zool niet te slap zijn zodat je hak naar onderen doorbuigt tijdens het trappen. Bovendien wil je niet dat je voet teveel in de lengte tordeert want dat is uitermate vermoeiend. Een te stijve zool is echter ook niet goed want dan heb je minder gevoel op je pedaal en bovendien loopt niet zo lekker. Een ideale verhouding stijfheid/flexibiliteit is voor iedere persoon anders (want iedere voet is meer of minder flexibel), maar wij vonden de Flatline een redelijke balans hebben in dit opzicht. Ietsje meer stijfheid had gemogen voor hele lange dagtochten, maar voor tochten van een uurtje of 2 was het perfect.
Bovenmateriaal
Meer nog dan bij een klikpedaalschoen is het bovenmateriaal bij een flat-pedal schoen van groot belang. Zacht voor het comfort, sterk en stevig om je voet te ondersteunen. Die combi treffen we absoluut aan bij de Flatlines. Hoewel de Bontragers gemaakt zijn van synthetisch leer, houdt het materiaal geen water tegen. Aan de voorzijde is de schoen wel dicht gesealed met een dunne extra beschermlaag zodat je tenen een aanvaring met een rotsblok iets beter overleven, maar aan de zijkant zorgen ventilatie-openingen voor een niet-waterdichte afsluiting van de schoen. Dat is geen zwaarwegend nadeel want zo ongeveer elke flat-pedal schoen heeft hier last van. Wat wel een pluspunt is, is dat het materiaal geen water opzuigt dus als je overvallen wordt door een bui, dan zijn je voeten ook weer redelijk snel droog.
Other bits…
Naast bovenstaande factoren vielen ons bij de test van de Bontrager Flatline nog een paar dingen op. Ze hebben een goede afmeting: je wilt natuurlijk dat zoveel mogelijk zooloppervlak contact heeft met het pedaal. Maar aan de andere kant wil je ook geen lompe, grote schoen die telkens de crank raakt. De Flatline oogt mooi smal, maar op het breedste gedeelte van de zool (maat 43), heb je toch bijna 11 cm rubber dat het pedaal raakt. Een ander dingetje is schokdemping. De EVA-middenzool op de Bontrager Flatline schoenen zorgen voor een prima dempende werking. Verder hebben de schoenen een losse binnenzool van het merk Ortolite. Dat is een groot merk op het gebied van schokdempende en corrigerende inlegzolen en met name de schokdemping van deze zool was opvallend goed. We hadden niet het gevoel dat de schoen ons extra steun gaf, maar dat is uiteraard ook weer sterk afhankelijk van de persoon.
De Bontrager Flatline schoenen zijn verkrijgbaar in de maten 39 tot en met 48 en er is een ook een speciale damesuitvoering met een aangepaste leest in de maten 36 tot en met 43. De herenschoen is verkrijgbaar in rood en zwart (dames alleen zwart) en je krijgt er twee setjes veters bij in zwart en rood zodat je zelf nog een beetje kleur-tuning kunt doen.
Eindoordeel
Bij flat-pedalschoenen denk je misschien niet direct aan Bontrager, maar deze schoen is echt het overwegen waard. De prijs van net geen 120 euro is zonder meer concurrerend want je krijgt een mooie gemaakte, stevige schoen met een duurzame Vibram-zool die ruim voldoende grip geeft op flat-pedals. De schoen is wel uitdrukkelijk bedoeld voor de zomer en ventileert ook prima. Een buitje regen is geen ramp want ze drogen snel. Een extra aanbeveling: wij hebben de Bonrtrager Flatlines ook tijdens graveltochten en een kleine bikepacking-expeditie gebruikt en ook daar overtuigen ze volledig off- en on-bike door hun allround karakter!